Hai uns días Juana Monge decidiu volver co seu marido maltratador porque estaba enfermo de cancro. O home tiña unha orde de afastamento da súa ex muller desde o pasado mes de setembro pero ela decidiu “por humanidade” regresar con el e coidarlle do avanzado cancro que sufría. O xesto de xenerosidade de Juana custoulle a vida. Foi asasinada a golpes de machada. Daquela o asasino aforcouse.
Como explicar este asasinato brutal de quen está disposto a perdoar e facer táboa rasa das vexacións para ir na túa axuda no último momento da vida? Se ese xesto fíxoo un irmán, unha filla, un pai ou unha nai, faría o mesmo? Estou segura de que non. A morte de Juana reflicte o sentimento machista sen concesións. É coma se o ex marido dixese “se eu teño que morrer, morrerás ti tamén porque para iso perténcesme”. Os malos tratos contra as mulleres repousa no sentimento máis extremo de posesión; mellor devandito, de propiedade que certos homes senten sobre a muller. Levado ao paroxismo, ela non ten dereito a vivir senón é ao seu lado… E de non ser así é mellor que morra.
A violencia de xénero é o último elo da desigualdade entre sexos. E o asasinato machista é o último acto de violencia contra a muller. Xa nada se pode facer por Juana. E, polo que sabemos, fíxose todo o que era necesario. Os protocolos funcionaron: protección, orde de afastamento, incluso a policía falou con ela un día antes do crime para asegurarse do que estaba a facer. Por iso é polo que a traxedia pareza aínda máis terrible.
Estamos outra vez en novembro, outra vez é un outonal e triste 25 de novembro e xa son 39 as asasinadas. Molesta á miña conciencia volver dicir o mesmo que dixen hai un ano. Pero estes 39 nomes son as mulleres que xa non teñen voz, as que xa non poden denunciar, as que xa non poden chamar ao 016, ese número que non deixa rastro.
É imprescindible seguir buscando solucións. Si, máis recursos económicos facilitan as cousas, seguro. Pero cando miramos aos nosos amigos do norte, os tan admirados suecos e noruegueses -aos que tanto queren parecerse algúns- e constatamos que están á cabeza en número de mulleres asasinadas, imponse unha reflexión. Como é posible que nestes países, emblemas do Estado de Benestar, pioneiros en materia de paridade e abanderados da equidade sufran os máis elevados índices de crimes machistas?
Enfrontámonos a un problema que é complexo, que responde a diversas variables: culturais, históricas, sociais e psicolóxicas. As solucións deben ser tamén diversas. Agora ben, unha cousa está clara para todos os expertos: a igualdade de oportunidades, a independencia económica, o recoñecemento social, son as chaves para deter a violencia ou, polo menos, para limitala. Talvez teñamos que facer un esforzo renovado nesa liña.
Non simplifiquemos as solucións e, ante todo, teñamos presente que -en ningún caso- a resolución deste mal pasa por colocarse unha lazo violeta na lapela cada 25 de novembro.
