Desde hai xa moitos anos a Unión Europea e a Organización Internacional do Traballo (OIT) veñen falando dun concepto que a crise deixou en segundo plano: a calidade no emprego.
Aínda que desde o punto de vista máis académico ou científico non hai un consenso absoluto sobre o que estas dúas palabras implican, o sentido común fai referencia a variables obvias: remuneración digna, horarios razoables e conciliadores, igualdade salarial… Pero o sentido común, sobre todo durante os escuros anos da crise económica, estivo un tanto ausente no mercado laboral. Tratábase de ter traballo, sexa como for e nas condicións que for. Non había oco para “esixencias”: con levar un soldo a casa xa podiamos darnos por satisfeitos.
É certo que actualmente a situación mellora e que podemos subir o listón das peticións. Pero tamén é certo que hoxe se abren outras portas para aumentar os beneficios para a empresa e a visión dos propios empresarios está a evolucionar. Os elementos que ata o de agora podían considerarse case luxos, ese paquete de iniciativas que chamamos RSE (Responsabilidade Social Empresarial) convértese, aos poucos, nun elemento diferenciador que achega valor á compañía e, ao cabo, á conta de ganancias e resultados.
Falar de calidade no emprego implica necesariamente falar de igualdade. E non porque o asunto estea de moda, senón porque é sen dúbida un dos talóns de Aquiles das empresas, grandes ou pequenas.
Son as mulleres as que maioritariamente compoñen o exército laboral do emprego a tempo parcial. Oxalá isto fose unha opción laboral, é dicir unha decisión libre da muller que non desexa unha xornada completa. Non é así. A inmensa maioría querería traballar a xornada integra e percibir un salario completo, pero o mercado laboral tal e como está hoxe ofrece esa posibilidade máis aos homes que ás mulleres.
O apoio que desde a Administración autonómica está a desenvolverse para promocionar a igualdade nas compañías galegas é imprescindible para avanzar no cambio de cultura do empresario, independentemente do tamaño do seu proxecto.
A lei de Igualdade obriga ás empresas de máis de 250 traballadores a contar cun Plan de Igualdade. Un documento que en moitos casos leva a cabo e logo se garda nun caixón. Non existe practicamente vixilancia sobre o seu cumprimento; peor aínda, ás veces o persoal nin sequera sabe que existe.
Pero a Lei non di que a igualdade sexa asunto só de grandes empresas. Máis do 90% do noso tecido empresarial está composto por pequenas e medianas compañías. O feito de que non estean obrigadas en ningún caso significa que estean exentas de aplicar medidas igualitarias.
É necesario cambiar o enfoque. Non se trata de actuar porque a lei obrígueo (que tamén, obviamente) senón por conciencia e porque unha empresa con calidade no emprego, unha empresa que concilia, que favorece o acceso das mulleres aos postos de dirección, que non abusa de falsos contratos de media xornada, que respecta a xornada laboral, é unha empresa que mellora a súa produtividade e eficacia, é unha empresa onde os seus traballadores comprométense e iso, tarde ou cedo, supón unha compañía mellor valorada e máis competitiva.
