Accessibility Tools

Se hai algo que podemos sacar en limpo desta maldita pandemia é que o ser humano é a medida de todas as cousas. A afirmación orixinal é do filósofo grego Protágoras. En realidade, o pensador grego dixo “o home é a medida de todas as cousas”. Pero para non ferir sensibilidades en materia de linguaxe inclusiva, permítome a ousadía de suplantar o substantivo.

O concepto ten diversas interpretacións, pero como non é a miña intención ditar cátedra filosófica (Divos líbreme de tal pedantería), quedo coa lectura de que “home” fai referencia ao ser humano no seu conxunto e a que é este o que debe situarse no centro do pensamento.

Alguén estaba preparado para unha nova enfermidade para a que a ciencia non tivese ningunha resposta?, vivimos nun estado de incredulidade do que só nos librou a nosa capacidade de adaptación e supervivencia máis básica, a do instinto de protección dos nosos. Foi unha labazada da natureza a un ser humano que quizá se creu invencible, capaz de superar todos os desafíos e todas as ameazas, un recordatorio do que somos, das nosas debilidades.

As potencias levan décadas preparándose para guerras dixitalizadas, para operacións bélicas de carácter cirúrxico, mesmo para ataques químicos ou envelenamentos masivos, pero nin a ciencia nin os Estados estaban preparados para afrontar unha pandemia como esta.

O Covid-19 espertounos o medo a unha morte case aleatoria, sacounos da nosa comodidade occidental de sofá e mando tv para achegarnos a unha realidade que só criamos posible nas películas.

Quizá esta catástrofe mundial non deixe cicatriz nalgunhas persoas. É probable que haxa quen pense que, coa volta aos bares, restaurantes e ás vacacións no Caribe con todo incluído, todo esquecerase e a vida volverá ser como antes.

Con todo, é seguro que para a gran maioría a vida xa non será igual. Polos miles de perdas de vidas humanas, pola dor de non poder dicir adeus, polo medo e o baleiro que quedarán na alma.

Agora que retomamos de maneira ansiosa e compulsiva a normalidade, brotan as necesidades máis inherentes ao noso ser, necesitamos mirar as caras, tocarnos, escoitar as voces sen a intromisión de cables, micrófonos, pantallas e, sobre todo, falar… contar como o vivimos, que nos pasou, que sentimos.

O paradoxo reside en que todas as políticas de reactivación e recuperación da “normalidade” pasan por -precisamente- o contrario: dixitalización, teletraballo, intelixencia artificial, apps de toda índole, zooms, teams, códigos, contrasinais, plataformas… A tecnoloxía entrou a saco nas nosas casas, case sen permiso fíxose oco (e grande) nas nosas vidas. Pero o absurdo é que o que verdadeiramente necesitamos é exactamente o contrario: precisamos a proximidade, a complicidade que só dan o tacto ou a mirada directa…

É curioso, pero teño a sensación de que estamos a crear un mundo que realmente non queremos; ou que, en todo caso, non é o que necesitamos. Por iso lembro este concepto de Protágoras: “o home é a medida de todas as cousas”. É e debe selo sempre. Todo o demais: ciencia, tecnoloxía, artes, relixións e crenzas, ideoloxías… deben estar invariablemente ao seu servizo.

Foto: @Luis_Cobas